Elena Lucrezia Cornaro Piscopia zasłynęła jako pierwsza kobieta na świecie, która uzyskała stopień doktora nauk. Na świat przyszła w Wenecji, 5 czerwca 1646 roku, w zamożnej i wpływowej rodzinie. Jej ojciec, Giovanni Battista Cornaro-Piscopia, był prokuratorem Świętego Marka, wysokim urzędnikiem Republiki Weneckiej, co uprawniało go do zamieszkania na Placu Świętego Marka. Matka, Zanetta Boni była chłopką i nie była żoną Giovanniego (z którym miała czworo innych dzieci) w momencie narodzin Eleny. Pomimo różnic społecznych, małżeństwo jej rodziców miało znaczący wpływ na życie Eleny, zwłaszcza jeśli chodzi o jej edukację
Od wczesnego dzieciństwa Elena wykazywała niezwykłe zdolności intelektualne. Jej ojciec, dostrzegając jej talent, zaaranżował jej prywatne lekcje z najlepszymi nauczycielami tamtych czasów. Elena uczyła się więc greki, łaciny, hebrajskiego hiszpańskiego, francuskiego, arabskiego, filozofii, matematyki, astronomii i teologii.
To właśnie Giovanni Baptista Cornaro, był jej największym wsparciem i motywatorem, który walczył o prawo córki do edukacji i doktoratu.
W 1669 roku młoda Elena zostaje członkiem Wenecjan Academia dei Ricovrati (później Academia degli Orfici), gdzie dość szybko zyskuje uznanie za swoje ponadprzeciętne zdolności językowe i wiedzę z zakresu filozofii. Jej nauczyciele, zauważywszy jej wyjątkowy talent, zachęcają ją więc do ubiegania się o doktorat z teologii na Uniwersytecie w Padwie.
Mimo początkowego sprzeciwu z powodu przekonania, że teologia była wówczas nieodpowiednim kierunkiem studiów dla kobiety, Elena otrzymuje pozwolenie na zdawanie egzaminów doktoranckich Gregorio Cardinal Barbarigo, biskup Padwy, dowiedział się, że dążyła do uzyskania stopnia naukowego z teologii, odmówił jej, argumentując, że jest kobietą. Pozwolił jednak na uzyskanie stopnia naukowego z filozofii.
25 czerwca 1678 roku, przed dużym zgromadzeniem władz uniwersyteckich, profesorów wszystkich wydziałów, studentów oraz większości senatorów weneckich, a także wielu zaproszonych gości z uniwersytetów w Bolonii, Perugii, Rzymie i Neapolu profesorów, studentów i dostojników kościelnych, Elena Cornaro Piscopia przystępuje zatem do egzaminu, który kończy się przyznaniem jej tytułu doktora filozofii, a nie teologii, jak początkowo planowano.
Elena przez godzinę przemawiała w klasycznej łacinie, wyjaśniając trudne fragmenty wybrane losowo z dzieł Arystotelesa. Słuchano jej z wielką uwagą, a gdy skończyła, robiąc wielkie wrażenie na zebranych, otrzymała owacje na stojąco. Scenę wręczenia jej przez profesora Rinaldiniego wieńca laurowego, pierścienia oraz mozetty zilustrowano w oknie Cornaro w Zachodnim Skrzydle Biblioteki Pamiątkowej Thompsona w Vassar College. Tego dnia Elena stała się pierwszą kobietą na świecie, która otrzymała tytuł doktora nauk.
Po tym wydarzeniu, Elena intensywnie kontynuuje swoją pracę naukową, wykładając filozofię na uniwersytecie w Padwie oraz publikując liczne prace z dziedziny filozofii i matematyki. Jej dom staje się miejscem licznych spotkań intelektualistów, filozofów i wykładowców- wybitnych umysłów tamtej epoki.
Elena uważana była również za wybitną muzyczkę. Opanowała klawesyn, klawikord, harfę i skrzypce. Grała nie tylko znane jej utwory, lecz również komponowała własne. Mówiła płynnie w siedmiu językach, w tym po łacinie, grece, hebrajsku, arabsku, hiszpańsku, francusku i włosku.
Mimo jej ogromnych sukcesów akademickich, nigdy nie wyszła za mąż, poświęcając swoje życie nauce i religii. Była również zaangażowana w działalność charytatywną, pomagając, chorym i potrzebującym.
Prowadziła życie pełne modlitwy i kontemplacji, wstąpiła także do zakonu benedyktynów jako oblat.
Zmarła 26 lipca 1684 roku, mając zaledwie 38 lat, w Padwie, z powodu gruźlicy. Jej śmierć była ogromną stratą dla świata nauki i filozofii. Pochowana została w kościele Santa Giustina w Padwie, gdzie jej pamięć jest pielęgnowana do dziś. Jej śmierć została upamiętniona nabożeństwami żałobnymi w Wenecji, Padwie, Sienie i Rzymie. Pisma Eleny, opublikowane w Parmie w 1688 roku, obejmują rozprawy akademickie, tłumaczenia i traktaty dewocyjne.
W 1685 roku Uniwersytet w Padwie zlecił wybicie medalu na jej cześć. W 1895 roku Matylda Pynsent, ksieni Angielskich Benedyktynek w Rzymie, kazała otworzyć grób Eleny, przenieść szczątki do nowej trumny i umieścić odpowiednią tablicę ku jej pamięci.
Jej życie i osiągnięcia stanowią do dziś symbol walki o równość i przełamywanie barier, które ograniczały wówczas kobiety w dostępie do edukacji i kariery naukowej, stanowiąc znaczący punkt w historii edukacji i walki o równość płci. Dziś Elena Lucrezia Cornaro Piscopia jest pamiętana jako pionierka tej drogi i inspiracja dla kolejnych pokoleń kobiet naukowców.
Dzięki swojej determinacji i intelektowi zdołała przełamać bariery społeczne i kulturowe, zaś jej życie i osiągnięcia są dowodem na to, że niezależnie od płci, talent i pasja mogą prowadzić do niezwykłych osiągnięć.
Książka Jane Smith Guernsey, zatytułowana „The Lady Cornaro: Pride and Prodigy of Venice”, opublikowana w 1999 roku, jest pierwszym pełnym opracowaniem życia Eleny.